Page 34 - «Марийские праздники»
P. 34
Марий пайрем-влак 33
УГИНДЕ
Пайремын шарлыме Кумдыкшо. Угинде пайрем чыла кундем
лаште Илыше марий-влакын йӱлаштына уло.
Эртарыме жап. Угинде пайрем уржа-сорла пашам тӱҥалме деч
Ончыч, Илян кече тодым (2 август Гутлаште) эртаралтеш. Утларак
йӧнанлан кугарня кече шотлалтеш, Руш верам кучышо марий-влак
ты пайремым Илян кече ден пырля пайремлат.
Пайремын кӱлешлыкше. Угинде — Шыже пагытыште Эртыше
пайрем-влаклан тӱҥалтышым ышта. Ты пайрем Шыже Сомылым —
тӱредмым, йоҥышталтым, пырчым поген оптымым — тӧрлаш кӱлмӧ
нерген шижтара. Пайремын тӱҥ шонымашыже — у кинде лектышым
налаш йӧным Ыштыше Юмылан тауштымаш, ончыкыжымат у кӱат
Дене, у шонымаш Дене тыгак таза уш-акыл Дене Илаш йӧным Йод
маш.
Пайрем Йӱла радам. Угинде пайрем еш кумалтыш Семын эрга,
Ожныракше тудым Кажне еш Шуктышаш улмаш. Пайрем кечын у
шурно пырчым Йоҥыштен, Киндым кӱэштыныт, Пурам шолтеныт.
Ешын кугурак айдемыже але Ӱжмӧ карт Пырчан терке тӱреш сортам
Пижыктен Чӱктен, Юмылан пелештен, у шурным Куштен шогалташ
Полшымыжлан тауштен, Моло сомылымат тӧрлен Колташ йӧным, та
залыкым, еш куатым Йодын. Ты кумал пелештымаште уло еш лий
ын, родо-тукымат, пошкудо-влакат Ӧрдыжеш кодын огытыл. Икым
ше кинде шултышым Перкем (улан Ильиным, Поянлыкым) кучен Илы
ше айдемылан кучыктеныт, варажым моло-влакат сийлалтыныт. Южо
кундемлаште, Отыш Лектын, Перке Юмылан Надырымат Пуэныт. Ку
рык марий-влак пайрем кечын перке кумалмашке ушненыт. Кума
лын, Нуно у шурным, у Киндым ю кӱат Дене шнуяҥденыт. Кызытсе
Жапыште черкыште тыгай йӱлам эртарымаште пакча-саскам кучыл
тыт.